Een gezond gewicht is voor een paard net zo belangrijk als voor ons mensen. Dikke paarden hebben een grotere kans op verschillende aandoeningen zoals insulineresistentie, hoefbevangenheid en zomereczeem. Ondanks dat bijna iedereen hiervan op de hoogte is, zijn er nog erg veel te dikke paarden. Dit heeft er mede mee te maken dat veel paardeneigenaren hun paard er beter uit vinden zien als ze iets dikker zijn dan in de meest optimale (gezonde!) conditie.

Daarnaast is het, zeker bij paarden die in de wei staan, nog niet zo makkelijk om je paard “even” wat te laten afvallen. Iedereen weet ook dat je paard laten vasten geen gezonde optie is. Maar hoe kun je jouw paard dan wel op een gezonde manier op een gezond gewicht krijgen en toch de hele dag laten eten?

Bekijk hier in welke conditie jouw paard verkeerd. 

3 manieren

Aankomen of afvallen is het gevolg van een onbalans in de energie huishouding. Als er meer energie binnenkomt dan er verbruikt wordt, worden de reserves opgeslagen en wordt het paard dikker. Andersom, komt er minder energie binnen dan dat er verbruikt wordt, valt het paard af. Om je paard af te laten afvallen kan er dus gekozen worden uit 3 opties, het paard meer energie laten verbruiken door arbeid, minder energie er in stoppen of een combinatie daarvan.

Bij de eerste optie kun je denken aan duurtraining, lange afstanden afleggen. De tweede optie is enkel het rantsoen aanpassen. De derde optie is een combinatie van je paard meer energie laten verbruiken en minder energie er in stoppen. In dit artikel bespreek ik wat je op voergebied kan doen om jouw paard op een gezond gewicht te krijgen.

Ruwvoer

Wat betreft voeding moeten we proberen om minder energie in het paard te stoppen maar er wel op een gezonde en veilige manier er voor zorgen dat er voldoende vitaminen en mineralen binnen komen en dat het paard voldoende structuur (ruwvoer) binnen krijgt voor een gezond verteringsstelsel. Je kan je voorstellen dat en handje meer of minder krachtvoer niet het verschil maakt en het minderen of zelfs achterwege laten van krachtvoer leid tot vitaminen en mineralen tekorten! Verschil moet gemaakt worden in de basis, het ruwvoer, daar eet een paard als het goed is het meest van. Maar je wil wel dat jouw paard 24/7 iets te knabbelen heeft want zonder ruwvoer staan heeft ook weer negatieve gevolgen voor de gezondheid van het paard. Lastig… maar er is een oplossing!

Ons Nederlandse verse gras is helaas niet het meest geschikte voer voor onze paarden, zeker niet als ze af moeten vallen. Gras is erg rijk aan energie, datgene waar dikke paarden weinig van moeten hebben en arm aan structuur waar deze paarden juist meer van moeten hebben. Beperk daarom de hoeveelheid gras die een paard kan eten en vul dit aan met geschikt structuurrijk en arm ruwvoer. Het beste is om het paard tijdelijk helemaal niet op gras te zetten maar op een paddock (paradise) met geschikt ruwvoer. Laat je een paard op het gras staan met ruwvoer er bij, kiest het paard toch meestal voor die enkele sprietjes gras die er staan en niet voor het aangeboden ruwvoer. Het gevolg is dat je paard net als bij gebruik van een graasmasker veel te weinig ruwvoer binnen krijgt. Te weinig ruwvoer betekend een ongezond verteringsstelsel wat alleen maar voor meer problemen zorgt. Daarnaast zijn paarden er op gebouwd om in schrale perioden zoveel mogelijk reserves op te slaan om die periode zo goed mogelijk door te komen. Daarnaast raakt gras gestrest wanneer het kort afgegraasd wordt waardoor het suiker in het gras juist hoger wordt. Daarom zie je soms hele dikke shetlanders ondanks dat ze op een heel klein stukje land staan waar nauwelijks gras lijkt te groeien.

Het rantsoen

Het uitgangsrantsoen voor een te dik paard zou moeten zijn 1,5% van zijn lichaamsgewicht aan geschikt ruwvoer. Geschikt ruwvoer is structuurrijk hooi met weinig energie. Nu is het uiteraard heel lastig om geschikt ruwvoer te vinden. Eigenaren hebben niet altijd iets te zeggen over het ruwvoer wat hun paard krijgt of je moet het doen met het ruwvoer wat bij jou in de buurt verkrijgbaar is. Hooi bevat gemiddeld 10% suiker! Eet een paard 10 kg hooi op een dag, betekend dat hij 1 kg (!) suiker binnen krijgt! Nu kun je je voorstellen dat je veel verschil kan maken door het aanpassen van het ruwvoer! Gelukkig is er stro! Stro is in dit geval een zeer geschikt ruwvoer omdat er geen (verwaarloosbare hoeveelheid) suiker bevat, het een lage voedingswaarde heeft maar juist wel heel veel structuur bevat. 

Veel mensen zijn bang voor verstoppingen (koliek) door stro maar wanneer je stro op een juiste manier voert is het zeer geschikt ondergewaardeerd ruwvoer. Voer het hooi en stro altijd gemengd. Dan begint je paard met het hooi, komt de speekselproductie en de darmen op gang en is het verteringsstelsel voorbereid op het stro waar je paard na het hooi aan begint. Neem 3 weken de tijd om de hoeveelheid stro in het rantsoen langzaam op te bouwen. Voer dus nooit stro op een lege maag! Voer maximaal 0,75% van het lichaamsgewicht van jouw paard aan stro en daarnaast dus ook niet minder dan 0,75% van het lichaamsgewicht aan hooi.

In de tabel staat het rantsoen om af te vallen per kg lichaamsgewicht. Let op dat je moet voeren naar het lichaamsgewicht dat je paard eigenlijk zou moeten hebben! De overtollige kilogrammen hoeven niet gevoerd te worden!

Wanneer de bovenstaande adviezen hoger liggen dan wat het paard op dit moment gevoerd krijgt, bouw de hoeveelheid dan rustig op. Wanneer stro wordt ingezet  als ruwvoer moet er wel rekening gehouden worden met het feit dat het naast minder energie en suikers ook minder vitaminen en mineralen bevat. Dit kan op een veilige en gezonde manier aangevuld worden door bijvoorbeeld iets meer Fibra Premium te voeren. Fibra bevat namelijk alle vitaminen, mineralen en spoorelementen die je paard nodig heeft maar wel een zeer laag suiker, zelfs een stuk lager dan gras of hooi.

Alternatief

Wil je geen stro voeren, kies er dan voor om het hooi minimaal een uur te weken in water. Je spoelt dan ongeveer 30% suiker uit. Een nadeel hiervan is dat het ten koste gaat van de structuur van het hooi en dat de slechte bacteriën in het ruwvoer flink kunnen gaan groeien. Ook in dit geval voer je niet alleen minder suiker maar ook andere nutriënten spoelen uit welke je weer moet aanvullen.

Voer het ruwvoer in een slowfeeder met mazen kleiner dan 5 cm zodat je paard de hele dag wat te doen heeft. Wanneer een paard zonder ruwvoer staat, verzuurt de maag, gaat het paard zich vervelen en is het bloedsuiker minder stabiel wat allemaal een negatief effect heeft op de gezondheid en welzijn van het paard.

Tips

Voer geschikt en voldoende ruwvoer zoals hierboven beschreven staat en zorg dat jouw paard 24/7 iets te knabbelen heeft. Voer naast het ruwvoer en een geschikte vitamine, mineralen aanvulling niets bij zoals Fibra Premium. Geen snoepjes, brood of appels.

Zorg dat je paard niet te snel af valt! Dit kan namelijk leiden tot een hoog vet gehalte in het bloed en in de lever waardoor je paard ernstig ziek wordt. Deze ziekte, hyperlipaemie, kan tot de dood leiden. Voer veranderingen daarom rustig door en neem de tijd om jouw paard op het juiste gewicht te krijgen.

Maak om de 4 tot 6 weken een foto van je paard en vergelijk deze met elkaar. Op die manier kun je goed zien of je paard aan het afvallen is of niet. Omdat de meeste mensen hun paard dagelijks zien is het zonder foto’s anders erg lastig om te beoordelen.